با توجه به روند فزاینده افزایش جمعیت، منابع محدود و فقر و گرسنگی پنهان لازم است برنامه اقتصادی همه جانبه ای تدوین گردد. پرورش طیور و آبزیان یکی از مواردی است که در کوتاه مدت و با هزینه کمتر، ما را به اهداف اقتصادی می رساند. بدین لحاظ نیاز به مدیریت چنین واحدهایی است، تا جهت بالا بردن راندمان تولید، بهترین شرایط را فراهم نمایند.

پودر ماهی از مکمل های غذایی و پروتئینی در تغذیه آبزیان می باشد و به واسطه ویژگی های ذیل از اهمیت زیادی برخوردار است :

1. پودر ماهی یک منبع غنی پروتئینی می باشد.
2. پودر ماهی از نظر دارا بودن اسید های آمینه ضروری همانند متیونین و لیزین که برای رشد و تولید اهمیت زیادی دارند،غنی می باشند.
3. انرژی قابل سوخت و ساز پودر ماهی نسبت به سایر منابع پروتئینی که در تغذیه آبزیان بکار برده می شود، بالاتر بوده و حاوی 2850 الی 3000 کیلوکالری انرژی قابل سوخت و ساز می باشد. این ماده بعنوان منبع انرژی برای آبزیان بسیار ارزشمند است زیرا چربی و پروتئین آن به راحتی از جداره دستگاه گوارش جذب می شود.
4. پودر ماهی یکی از مهمترین محصولات فرعی حاصل از صنعت شیلات می باشد و حدود 95 درصد از ماده خام مصرفی در تهیه آن را موادی تشکیل می دهند که به طور مستقیم مورد استفاده انسان قرار نمی گیرد.
5. پودر ماهی و سپس آب مغذی حاصل از آن منابع مناسبی جهت تامین پروتئین، کلسیم، فسفر، ویتامین های گروه B ( ریبوفلاوین، کولین، B12 ) می باشد و در ضمن به علت وجود فاکتورهای ناشناخته رشد ( UGF ) باعث رشد آبزیان می شود.
6. پودر ماهی از تعادل اسیدهای آمینه در تطابق با احتیاجات آبزیان برخوردار است.
7. پروتئین پودر ماهی با توجه به ماده خاص مصرفی و تکنولوژی تولید با درصدهای متفاوت بین 55% الی 72% موجود می باشد. پودر ماهی مرغوب معمولا بالاتر از 60% پروتئین دارند.
8. ازت آزاد یا T.V.N به تازگی پودر ماهی بستگی دارد و نباید از 130 میلی گرم درصد بیشتر باشد.
9. چربی پودر ماهی بر حسب نوع ماهی از 4/3 تا 3/11 درصد متفاوت می باشد و بالا بودن امکان خودسوزی عامل منفی تلقی می شود. میزان چربی در پودر ماهی باید کمتر از 10% باشد و برای نگهداری آن از آنتی اکسیدان استفاده شود.

سابقه تولید پودر ماهی به کارخانجاتی باز می گردد که بیش از یکصد سال قبل از ماهی روغن می گرفتند و تفاله حاصله را دفن می نمودند که به تدریج کارشناسان تغذیه، به ارزش بالای پروتئین حاصله و تاثیر اعجازآور آن به نرخ رشد طیور پی بردند و از آن در جیره دام، طیور و آبزیان استفاده نمودند به نحوی که امروزه پودر ماهی محصول اصلی کارخانجات و روغن ماهی، محصول فرعی بشمار می رود.

اهمیت پودر ماهی در تغذیه دام، طیور و آبزیان بسیار زیاد می باشد. ارزش ویژه این پودر به واسطه داشتن مقدار زیاد پروتئین حیوانی، با ترکیب مناسب آن است که غالبا فقط به وسیله پودر ماهی می توان احتیاجات اسیدآمینه ضروری حیوان را بر طرف ساخت.

مقادیر پروتئین پودر ماهی های مختلف دامنه ای از حدود 500 تا 700 گرم در کیلوگرم داشته اما ترکیب پروتئین آنها نسبتا ثابت است. این خوراک ها غنی از اسیدهای آمینه ضروری بخصوص لیزین - متیونین سیستنین - تریپتوفان و آرژنین بوده و مکمل با ارزش برای جیره های بر پایه غلات، بویژه در موارد با مقادیر بالای ذرت محسوب می شوند.

پودرهای ماهی حاوی میزان بالای مواد معدنی هستند ( 100 تا 220 گرم در کیلوگرم ) و بدلیل دارا بودن نسبت بالایی از کلسیم و فسفر و تعدادی از مواد معدنی کم نیاز شامل منگنز، آهن و ید از نظر تغذیه ارزشمندند. آنها منبع خوبی از ویتامین های گروه B بخصوص کولین، B12 و ریبوفلاوین بوده و بدلیل بالا بودن عوامل رشد که مجموعا بعنوان عامل پروتئین حیوانی ( Animal protein factor ) نامیده می شونداز ارزش تغذیه ایی زیادی برخوردار هستند. پودر ماهی فرآورده ای است که با روش های گوناگون از ماهیان غیر ماکول ویا ضایعات فرآورده های ماهیان ماکول تولید می گردد و منبع اصلی و مهم تامین پروتئین مورد نیاز در جیره غذایی طیور وآبزیان می باشد که دارای ترکیباتی به شرح زیر می باشد :

1.پروتئین ها که از واحدهایی به نام اسید آمینه تشکیل شده اند عبارتند از : آرژنین - متیونین - لوسین - ایزولوسین - گلوتامین - هیستیدین - فنیل آلانین - لیزین - تریپتوفان - تره نونین - والین - سیستنین
2.مواد معدنی : کلسیم - فسفر - منیزیم - آهن - منگنز - پتاسیم - روی - سلنیوم
3.ویتامین ها : B12 - کولین - ی - ریبوفلاوین - اسید پانتونیک - اسید فولیک - نیاسین - تیامین - بیوتین
4.چربی ها

تُن نام چند نوع ماهی بزرگ اقیانوسی از خانواده scombridea است. این نوع ماهی خیلی سریع شنا می‌کند و سرعت حرکت آن به ۷۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد. بعضی از انواع تن خونگرم می‌باشند. برخلاف انواع دیگر ماهی که گوشت سفید دارند، ماهی تن گوشت صورتی یا قرمز تیره دارد. علت قرمزی گوشت آنها، میزان زیاد میوگلوبین (پروتیین محتوی آهن قرمز در عضله)، در بافت‌های ماهیچه می‌باشد. گوشت سفت ماهی تن دارای پروتئین و ویتامین‌های بسیاری است.

بیشتر ماهیان تن در دریاهای گرم زندگی می‌کنند، اما بسیاری از آنان در فصل تابستان به آب‌های شمالی کره زمین سفر می‌کنند. "بال ماهی آبی" حدود ۳ متر طول دارد. الباکور از انواع دیگر ماهی تن هستند. برخی از انواع بزرگتر ماهی تن مانند بلوفین (bluefin) می‌توانند حرارت بدنشان را با فعالیت‌های ماهیچه‌ای بالاتر از دمای آب برند. اینکار به آنها کمک می‌کند که بتوانند در آب‌های سرد زنده بمانند.

خوراک های مورد نیاز در تغذیه طیور و آبزیان از مواد مغذی تشکیل شده که پس از جذب، هر یک به طریقی در اعمال حیاتی بدن حیوان نقش ایفا می کنند.

مواد مغذی به طور کلی شامل پروتئین ها، ویتامین ها، مواد معدنی، کربوهیدرات ها، چربی ها، آب و ترکیبات می باشند، که پروتئین ها از واحد هایی به نام اسید آمینه تشکیل شده اند و حدود 20 درصد وزن مرغ و 12/5 درصد وزن تخم مرغ از آنها ترکیب یافته است.

بعضی اسید های آمینه به واسطه انتقال گروه آمینی از آسیدهای آمینه دیگر به وجود می آیند ولی تعدادی تحت عنوان اسیدهای آمینه ضروری، در بدن حیوان ساخته نمی شوند.

پروتئین ها شامل دو منبع حیوانی و گیاهی می باشند که فرآورده های با منشاء حیوانی توازن اسید آمینه بهتری دارند و قادرند مواد معدنی ضروری و ویتامین ها را تامین کنند که از مهمترین منابع پروتئین حیوانی می توان از پودر ماهی نام برد.

نظرات، انتقادات و پیشنهادات خودتون رو با ما به اشتراک بگذارید و ما رو تو شبکه های اجتماعی دنبال کنید